W ogólnie pojmowanej łączności kryzysowej alfabet Morse’a wykorzystany został po raz pierwszy w 1844 roku.[1] Do roku 1925 na wodzie i w powietrzu używany był sygnał SOS, który jako znak wzywania pomocy, wprowadziło do telekomunikacji ustawodawstwo niemieckie w 1905 roku.[2] Status międzynarodowy SOS zyskał w 1908 roku, po wejściu w życie postanowień Drugiej Międzynarodowej Konwencji Radiotelegraficznej, która obradowała w Berlinie w roku 1906.[3]  SOS obowiązywał w żegludze do 1999 roku, zastąpiony przez Ogólnoświatowy system bezpieczeństwa i alarmowania (Global Maritime Distress and Safety System).[4]

Początki kodu Q sięgają roku 1909, kiedy to Poczmistrz Generalny Wielkiej Brytanii wprowadził do użytku, przeznaczony dla brytyjskich statków i stacji nadbrzeżnych, rejestr abrewiatur.[5]  Lista Q zawierająca 45 kodów weszła do międzynarodowego obiegu w roku 1913, po ustaleniach Trzeciej Międzynarodowej Konwencji Radiotelegraficznej, która obradowała w Londynie w 1912 roku.[6] W czasach współczesnych standaryzacją kodu Q zajmuje się Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (International Telecommunication Union, ITU).[7]

Ogromna furora kodu Q w światowym krótkofalarstwie datuje się od lat 30-tych ubiegłego wieku. Prekursorami byli amerykańscy radioamatorzy, którzy propagowali trzyliterowe akronimy już 10 lat wcześniej.

W ARRL dużą popularność zyskiwała w latach 20-tych krótkofalarska działalność związana z kolejową łącznością alarmową. Standardowy znak łączności kryzysowej stał się pilną potrzebą i w roku 1925, w kręgu działaczy związku postanowiono, że zostanie stworzony nowy sygnał kodu Q: QRR. [8] Zadecydowano, że łączność kryzysowa będzie miała zawsze pierwszeństwo nad wszelkimi innymi formami komunikacji. Nie wolno było używać sygnału QRR do testów; zarezerwowany był wyłącznie do sytuacji rzeczywistych zagrożeń.

„QRR jest od teraz dla Związku (ARLL) „lądowym SOS”.[9]

W Polsce sygnał QRR został po raz pierwszy użyty w roku 1929 w akcji powodziowej Lwowskiego Klubu Krótkofalowców. W logu Jana Ziembickiego SP3AR[10] znalazło się około 100 QSO „QRR”.[11]

Sławomir SP2ST

[1] Global Maritime Distress and Safety System, (online), dostęp: 27.11.2017, dostępny w www: https://en.wikipedia.org/wiki/Global_Maritime_Distress_and_Safety_System.

[2] SOS, (online), dostęp: 27.11.2017, dostępny w www: https://en.wikipedia.org/wiki/SOS.

[3] Tamże.

[4] GMDSS, (online), dostęp: 27.11.2017, dostępny w www: https://pl.wikipedia.org/wiki/GMDSS.

[5] Q code, (online), dostęp: 27.11.2017, dostępny w www: https://en.wikipedia.org/wiki/Q_code.

[6] Tamże.

[7] Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny, (online), dostęp: 27.11.2017, dostępny w www:https://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Zwi%C4%85zek_Telekomunikacyjny.

[8] A.L.B., “QRR” Re: Railroad Emergency, „QST” 1925, nr 3, s. 8.

[9] Tamże.

[10] K. Dąbrowski, Ziembicki Jan, w: Pionierzy Polskiej Radiotechniki, (online), dostęp: 27.11.2017, dostępny w www: radioelektronicy/ziembicki_j.htm.

[11] QRR!…, „Krótkofalowiec Polski” 1927, nr 6, s. 91.