Często zdarza się, że dostrojenie anteny kojarzy się z niezliczoną ilością wizyt na dachu, wielokrotnym podnoszeniu i opuszczaniu jej, aby metodą kolejnych przybliżeń uzyskać zadowalający efekt – niski współczynnik fali stojącej (SWR). Aby uniknąć tych problemów i z łatwością dostroić antenę proponuję zastosowanie metody, którą nazwałem „matematyczną”.
Niech to słowo nikogo nie zniechęci do dalszego czytania, bo jak mówi przysłowie – nie taki diabeł straszny jak go malują. Zamiast wielokrotnie biegać od radia do anteny i odcinać ją po kawałku, wystarczy tylko jedna poprawka. Metoda jest sprawdzona i w pełni skuteczna w odniesieniu do pojedynczego dipola. Niestety, więcej pracy pochłonie strojenie dipoli z trapami. Wtedy strojenie zaczynamy od najwyższego pasma. Może się zdarzyć, że proces będzie trzeba powtarzać.
W skrócie metoda polega na:
- określeniu rezonansu anteny w miejscu zainstalowania,
- wyliczeniu rzeczywistego współczynnika skrócenia anteny,
- przeliczeniu długości anteny ze skorygowanym, rzeczywistym współczynnikiem skrócenia,
- określenie różnicy w długości anteny,
- fizyczna korekcja długości.
Do określenia długości dipola w wolnej przestrzeni posługujemy się wzorem:
l = 300*k/2f, (1)
lub po skróceniu:
l = 150*k/f, (2)
gdzie:
300 (tys km/s) – prędkość rozchodzenia się fal radiowych w wolnej przestrzeni,
l – długość anteny,
k – współczynnik skrócenia w wolnej przestrzeni k = 0,95
f – częstotliwość rezonansu anteny w MHz. (na wybrany środek pasma)
Po podstawieniu tej wartości wzór przyjmuje postać do obliczeń:
l = 142,5/f (3)
Pojęcie „swobodnej przestrzeni” rozumiane jest jako odległość minimum l/4 długości fali
od otoczenia. Dla pasma 80 m jest to cylinder o długości około 80 m i średnicy 40 m z dipolem w środku. W praktyce mało kiedy udaje się zapewnić takie warunki pracy. Zawieszenie anteny na niższej wysokości, a zwłaszcza przybliżenie jej końców do budynków, drzew konstrukcji stalowych itp… powoduje obniżenie wartości współczynnika skrócenia k poniżej podanej wartości.
Do określenia rezonansu anteny potrzebne będą następujące przedmioty:
generator w.cz. lub rozblokowany trx,
reflektometr,
kalkulator matematyczny.
Przestrajając generator (lub trx, koniecznie ze zredukowaną mocą) określić
częstotliwość rezonansu F z dokładnością do około 10 kHz co ma miejsce, gdy SWR osiągnie najmniejszą wartość.
Aby wyliczyć rzeczywisty współczynnik skrócenia należy przekształcić wzór (2) do postaci:
K = l*F/150 (4)
podstawiając do niego zmierzoną, rzeczywistą częstotliwość rezonansu i wybraną środkową częstotliwość pracy anteny. Dla odróżnienia nowe wartości pisane są dużymi literami.
Przeliczmy zatem nową długość anteny:
L = 150*K/f (5)
Jeżeli od długości l odejmiemy długość L i podzielimy przez 2, to będziemy wiedzieli o ile centymetrów należy skrócić każde z ramion dipola. Po skorygowaniu wymiarów antena będzie prawidłowo pracowała w wybranym wycinku pasma. Należy pamiętać, że im grubsza będzie linka z której zrobiona jest antena, tym szersze będzie pasmo przenoszenia.
Przygotowane przez: Andrzeja SP2CA
0 komentarzy